NMMS કસોટી

NMMS 2024-25 માનસિક ક્ષમતા કસોટી (MAT)

કુલ પ્રશ્નો: 25 | શરૂઆતમાં 5 પ્રશ્નો દેખાશે. વધુ પ્રશ્નો માટે "વધુ જુઓ" બટન દબાવો.

(1) નીચેનામાંથી કયો ક્રમમાં આગળનો નંબર છે? 3, 6, 12, 24, 48, **?**

(A) 100 (B) 96 (C) 64 (D) 72

**વધારાની માહિતી:** આ શ્રેણીમાં દરેક સંખ્યા અગાઉની સંખ્યાની બમણી છે. $48 \times 2 = 96$.

(2) પેટર્નમાં આગળની સંખ્યા શું છે? 3, 9, 27, 81, **?**

(A) 243 (B) 256 (C) 225 (D) 200

**વધારાની માહિતી:** આ શ્રેણીમાં દરેક સંખ્યા અગાઉની સંખ્યાને 3 વડે ગુણવાથી મળે છે, જે $3^1, 3^2, 3^3, 3^4$ નો ક્રમ છે. આગળની સંખ્યા $3^5 = 243$ થશે.

(3) છ બાજુઓવાળા બહુકોણનું નામ શું છે?

(A) સાર્થકકોણ (Octagon - 8) (B) અષ્ટકોણ (Octagon - 8) (C) પંચકોણ (Pentagon - 5) (D) ષટ્કોણ (Hexagon - 6)

**વધારાની માહિતી:** ષટ્કોણ એ છ બાજુઓ અને છ ખૂણાઓ ધરાવતો બહુકોણ છે.

(4) નિયમિત ષટ્કોણમાં નીચેનામાંથી ખૂણાઓ માટે શું સાચું છે?

(A) દરેક ખૂણો 90 ડિગ્રી છે. (B) દરેક ખૂણો 60 ડિગ્રી છે. (C) દરેક ખૂણો 120 ડિગ્રી છે. (D) દરેક ખૂણો 180 ડિગ્રી છે.

**વધારાની માહિતી:** નિયમિત બહુકોણના આંતરિક ખૂણાનું માપ $120^{\circ}$ હોય છે.

(5) ષટ્કોણમાં કર્ણની સંખ્યા કેટલી છે?

(A) 9 (B) 12 (C) 6 (D) 8

**વધારાની માહિતી:** n બાજુઓવાળા બહુકોણમાં કર્ણની સંખ્યા શોધવાનું સૂત્ર $\frac{n(n-3)}{2}$ છે. ષટ્કોણ માટે $n=6$. તેથી, $\frac{6 \times 3}{2} = 9$.

(6) પુસ્તક: વાંચન :: ચમચી: **?**

(A) ચમચીદોડ (B) લેખન (C) હલાવવું (D) ખાવું

**વધારાની માહિતી:** પુસ્તકનો ઉપયોગ **વાંચન** માટે થાય છે, તેવી જ રીતે ચમચીનો ઉપયોગ **ખાવું** માટે થાય છે.

(7) એવો શબ્દ પસંદ કરો જે "પુષ્કળ" સાથે સૌથી વધુ મળતો આવે.

(A) દુર્લભ (Rare) (B) પૂરગ્રસ્ત (Flooded) (C) ઘણું વધારે (Plenty/Abundant) (D) પૂરતું (Sufficient)

**વધારાની માહિતી:** "પુષ્કળ" (Abundant) એટલે મોટી માત્રામાં. "ઘણું વધારે" (Plenty/Abundant) તેનો સૌથી નજીકનો સમાનાર્થી છે.

(8) જો બે ટ્રેનો એકબીજા તરફ 50 kph અને 60 kph ની ઝડપે મુસાફરી કરી રહી હોય અને શરૂઆતમાં 220 કિમી દૂર હોય, તો તેમને મળવામાં કેટલો સમય લાગશે?

(A) 2 કલાક (B) 2.5 કલાક (C) 3 કલાક (D) 3.5 કલાક

**વધારાની માહિતી:** સાપેક્ષ ઝડપ (Relative Speed) $= 110 \text{ kph}$. લાગતો સમય = અંતર / ઝડપ $= 220 \text{ km} / 110 \text{ kph} = \mathbf{2 \text{ કલાક}}$.

(9) શ્રેણીમાં ખૂટતો નંબર શોધો? 1, 3, 7, 15, 31, **?**

(A) 61 (B) 63 (C) 65 (D) 67

**વધારાની માહિતી:** દરેક સંખ્યા અગાઉની સંખ્યાના બમણા કરતાં એક વધારે છે. $31 \times 2 + 1 = \mathbf{63}$.

(10) સમસ્યા હલ કરવાનો સૌથી તાર્કિક રસ્તો કયો છે?

(A) અનુમાન લગાવવું અને શ્રેષ્ઠની આશા રાખવી (B) પેટર્ન શોધવી અને કારણો સમજવા (C) ભૂતકાળના બધા અનુભવોને અવગણીને નવેસરથી શરૂઆત કરવી. (D) હકીકતોની ચકાસણી કર્યા વિના બીજાના મંતવ્યો પર આધાર રાખવો.

**વધારાની માહિતી:** તાર્કિક સમસ્યા હલ કરવામાં, ડેટાનું વિશ્લેષણ કરવું, પેટર્ન ઓળખવી અને મૂળ કારણોને સમજવું એ ચાવીરૂપ પગલાં છે.

(11) જો કોઈ વસ્તુની કિંમત 25 % વધે અને 25 % ઘટે તો વસ્તુની કુલ કિંમતનું શું થાય છે?

(A) તે 25 % વધે છે. (B) તે 25 % ઘટે છે. (C) તે એ જ રહે છે. (D) તે 25 % થી વધુ ઘટે છે. (ખરેખર 6.25% ઘટે છે.)

**વધારાની માહિતી:** એક જ ટકાવારીનો વધારો અને પછી ઘટાડો હંમેશા કુલ કિંમતમાં ઘટાડો કરે છે. $100 \to 125 \to 93.75$ (6.25% ઘટાડો).

(12) એક માણસની ઉંમર તેના દીકરા કરતાં 5 ગણી છે. 20 વર્ષમાં તે માણસ તેના દીકરા કરતાં 3 ગણો મોટો થશે. તે માણસની ઉંમર હાલ કેટલી છે?

(A) 80 વર્ષ (B) 90 વર્ષ (C) 100 વર્ષ (D) 110 વર્ષ

**વધારાની માહિતી:** ધારો કે દીકરાની ઉંમર $x$ છે. $5x+20 = 3(x+20) \Rightarrow 2x = 40 \Rightarrow x=20$. માણસની ઉંમર $5x = 5 \times 20 = \mathbf{100}$ વર્ષ.

(13) માર્ચ: ઓગષ્ટ : : C : **?**

(A) G (B) I (C) H (D) J

**વધારાની માહિતી:** માર્ચ (3) થી ઓગષ્ટ (8) વચ્ચે 5 નો તફાવત છે. C (3) + 5 = H (8).

(14) 10 cm લંબાઈ, 8 cm પહોળાઈ અને 8 cm ઊંચાઈ ધરાવતા એક લંબઘનને 2 cm લંબાઈ ધરાવતા સમઘનમાં વિભાજીત કરવામાં આવે તો કુલ કેટલા સમઘન બનશે?

(A) 70 (B) 60 (C) 88 (D) 80

**વધારાની માહિતી:** સમઘનની કુલ સંખ્યા = મોટા લંબઘનનું કદ / નાના સમઘનનું કદ $= \frac{10 \times 8 \times 8}{2 \times 2 \times 2} = \mathbf{80}$.

(15) મીઠું: NaCl :: પાણી: **?**

(A) $O^{+}$ (B) NaOH (C) $\text{H}_2\text{O}$ (D) OH

**વધારાની માહિતી:** NaCl એ મીઠાનું રાસાયણિક સૂત્ર છે. $\text{H}_2\text{O}$ એ પાણીનું રાસાયણિક સૂત્ર છે.

(16) રાષ્ટ્રીય વિજ્ઞાન દિવસ: 28 ફેબ્રુઆરી - રાષ્ટ્રીય ગણિત દિવસ: **?**

(A) 22 માર્ચ (B) 22 એપ્રિલ (C) 22 સપ્ટેમ્બર (D) 22 ડિસેમ્બર

**વધારાની માહિતી:** રાષ્ટ્રીય ગણિત દિવસ શ્રીનિવાસ રામાનુજનની જન્મજયંતિ નિમિત્તે **22 ડિસેમ્બર**ના રોજ ઉજવવામાં આવે છે.

(17) સવારે 9.00 વાગે પાયલ મેદાનમાં ઊભી છે, તો તેનો પડછાયો કઈ દિશામાં પડશે?

(A) પૂર્વ (B) પશ્ચિમ (C) ઉત્તર (D) દક્ષિણ

**વધારાની માહિતી:** સવારે સૂર્ય પૂર્વમાં હોય છે, તેથી પડછાયો સૂર્યની વિરુદ્ધ દિશામાં એટલે કે **પશ્ચિમ** દિશામાં પડશે.

(18) કોઈએક વર્ગમાં સ્નેહલ ઉપરથી 27 મા ક્રમાંક પર છે. તથા નીચેથી 20 મા ક્રમાંક પર છે. તો આ વર્ગમાં કેટલી સંખ્યા હશે?

(A) 45 (B) 46 (C) 47 (D) 48

**વધારાની માહિતી:** કુલ સંખ્યા = (ઉપરથી ક્રમાંક + નીચેથી ક્રમાંક) - 1. $(27 + 20) - 1 = \mathbf{46}$.

(19) ACE, FHJ, KMO, **?**

(A) PQR (B) QRS (C) PRT (D) SRQ

**વધારાની માહિતી:** અક્ષર ક્રમમાં (+5) નો તફાવત છે: A(1) $\to$ F(6) $\to$ K(11) $\to$ P(16). C(3) $\to$ H(8) $\to$ M(13) $\to$ R(18). E(5) $\to$ J(10) $\to$ O(15) $\to$ T(20). જવાબ **PRT**.

(20) નીચે આપેલ સ્ટાર આકૃતિમાં ખૂટતી સંખ્યા શોધો. (ડાબી બાજુની આકૃતિનો સંદર્ભ લો.)

(A) 169 (B) 486 (C) 480 (D) 500

**વધારાની માહિતી:** શ્રેણીનો નિયમ: દરેક સંખ્યાને 3 વડે ગુણવામાં આવે છે. $162 \times 3 = \mathbf{486}$.

(21) નીચેની આકૃતિમાં કુલ કેટલા ચોરસ છે?

(A) 8 (B) 7 (C) 10 (D) 12

**વધારાની માહિતી:** આકૃતિમાં 10 ચોરસ છે. (સૌથી મોટો + મધ્યમ + દરેકના 4 નાના ચોરસ: $1+1+4+4 = \mathbf{10}$).

(22) શ્રેણી પૂર્ણ કરો. 1Z, 3X, 5V, **?**

(A) 6 U (B) 7 T (C) 7 W (D) 6 T

**વધારાની માહિતી:** સંખ્યા શ્રેણી: $1, 3, 5, \mathbf{7}$ (+2). અક્ષર શ્રેણી (ઊલટો ક્રમ): Z, X, V, $\mathbf{T}$ (-2). જવાબ **7T**.

(23) $\frac{1}{2},\frac{3}{2},\frac{5}{2},\frac{7}{2},$ ........ શ્રેણી પૂર્ણ કરો.

(A) $\frac{8}{2}$ (B) $\frac{7}{3}$ (C) $\frac{9}{3}$ (D) $\frac{9}{2}$

**વધારાની માહિતી:** અંશમાં ક્રમિક વિષમ સંખ્યાઓ છે: $1, 3, 5, 7, \mathbf{9}$. છેદ સમાન (2) રહે છે. જવાબ $\mathbf{\frac{9}{2}}$.

(24) B, H, M, Q, T, **?** શ્રેણી પૂર્ણ કરો.

(A) U (B) W (C) V (D) X

**વધારાની માહિતી:** તફાવતનો ક્રમ: $+6, +5, +4, +3$. આગળનો તફાવત $+3$ હોય તો $T(20)+3 = W(23)$. જવાબ **W**.

(25) એક સંખ્યાને 6 વડે ભાગવામાં આવે ત્યારે શેષ 0 છે. આજ સંખ્યાને 3 વડે ભાગવામાં આવે ત્યારે શેષ કેટલી રહેશે?

(A) 0 (B) 2 (C) 3 (D) 6

**વધારાની માહિતી:** જો કોઈ સંખ્યા 6 વડે વિભાજ્ય હોય, તો તે 6 ના અવયવ (3) વડે પણ વિભાજ્ય હશે. શેષ $\mathbf{0}$ રહેશે.

🎉 તમારું પરિણામ 🎉

કુલ પ્રશ્નો:

સાચા જવાબો:

ખોટા જવાબો:

ટકાવારી: %

ઈ-પ્રમાણપત્ર

પ્રમાણિત કરવામાં આવે છે કે

NMMS - 2024-25 કસોટી

આપના દ્વારા સફળતાપૂર્વક પૂર્ણ કરવામાં આવી છે.

પ્રાપ્ત ગુણ: / (%)

નિરીક્ષક: Iswarsinh Baria

© Iswarsinh Baria | NMMS કસોટી સાધન

NMMS કસોટી

NMMS પરીક્ષા કસોટી - 11

**25 પ્રશ્નોનો સેટ **

⏰ બાકી સમય: 25:00

© Iswarsinh Baria

વિભાગ - A: બૌદ્ધિક યોગ્યતા કસોટી (MAT) - પ્રશ્ન 1-7

1. શ્રેણી પૂરી કરો: 3, 7, 13, 21, ? (MAT: શ્રેણી)

A) 29 B) 30 C) 28 D) 31

જવાબની સમજૂતી: શ્રેણીમાં તફાવત +4, +6, +8, +10 છે. તેથી, 21 + 10 = 31.

2. જો 'CAT' ને 'DBU' લખાય, તો 'DOG' ને કેવી રીતે લખાય? (MAT: કોડિંગ)

A) E P H B) E N H C) C O F D) E P G

જવાબની સમજૂતી: અહીં કોડિંગ પેટર્ન દરેક અક્ષરમાં **+1** છે. (C+1=D, A+1=B, T+1=U). તેથી, DOG માટે: D+1=E, O+1=P, G+1=H. જવાબ: **E P H**.

3. નીચેનામાંથી અન્યથી અલગ પડતો શબ્દ શોધો: ગંગા, યમુના, હિમાલય, નર્મદા (MAT: વિસંગતતા)

A) ગંગા B) યમુના C) હિમાલય D) નર્મદા

જવાબની સમજૂતી: ગંગા, યમુના અને નર્મદા ભારતીય **નદીઓ** છે, જ્યારે હિમાલય એક **પર્વતમાળા** છે.

4. અનુરુપતા પૂરી કરો: ભારત : નવી દિલ્હી :: ગુજરાત : ? (MAT: અનુરુપતા)

A) અમદાવાદ B) મુંબઈ C) વડોદરા D) ગાંધીનગર

જવાબની સમજૂતી: ભારતની રાજધાની નવી દિલ્હી છે, તેવી જ રીતે ગુજરાતની રાજધાની **ગાંધીનગર** છે.

5. એક વ્યક્તિ ઉત્તર દિશામાં 5 મીટર ચાલે છે, પછી જમણી બાજુ વળીને 5 મીટર ચાલે છે. હવે તે કઈ દિશામાં જઈ રહ્યો છે? (MAT: દિશા)

A) પશ્ચિમ B) પૂર્વ C) ઉત્તર D) દક્ષિણ

જવાબની સમજૂતી: ઉત્તર દિશામાંથી જમણી બાજુ વળવું એટલે **પૂર્વ** દિશા તરફ જવું.

6. એક છોકરો એક છોકરીનો પરિચય કરાવતા કહે છે કે, "તે મારા પિતાની માતાની એકમાત્ર પુત્રી છે." તો છોકરાનો છોકરી સાથે શું સંબંધ છે? (MAT: સંબંધ)

A) બહેન B) ફોઈ C) માતા D) પિતરાઈ બહેન

જવાબની સમજૂતી: 'મારા પિતાની માતા' એટલે દાદી. 'દાદીની એકમાત્ર પુત્રી' એટલે પિતાની બહેન, જે **ફોઈ (ફઈ)** થાય.

7. જો આજે સોમવાર હોય, તો 61 દિવસ પછી કયો વાર હશે? (MAT: કેલેન્ડર)

A) શુક્રવાર B) રવિવાર C) શનિવાર D) મંગળવાર

જવાબની સમજૂતી: 61 ને 7 વડે ભાગતા: $61 \div 7 = 8$ અને 5 શેષ વધે. સોમવારથી 5 દિવસ આગળ ગણતા (મંગળ, બુધ, ગુરુ, શુક્ર, શનિ) **શનિવાર** આવે.

વિભાગ - B: શૈક્ષણિક યોગ્યતા કસોટી (SAT) - પ્રશ્ન 8-25

8. સમીકરણ $3x - 5 = 10$ માં $x$ ની કિંમત શોધો. (SAT: ગણિત)

A) 5 B) 15 C) 3 D) 10

જવાબની સમજૂતી: $3x - 5 = 10 \implies 3x = 10 + 5 \implies 3x = 15 \implies x = 5$.

9. એક લંબચોરસનું ક્ષેત્રફળ $50 \text{ cm}^2$ છે અને તેની લંબાઈ $10 \text{ cm}$ છે, તો તેની પહોળાઈ કેટલી હશે? (SAT: ગણિત)

A) 500 cm B) 10 cm C) 5 cm D) 25 cm

જવાબની સમજૂતી: ક્ષેત્રફળ $ = \text{લંબાઈ} \times \text{પહોળાઈ}$. $50 = 10 \times \text{પહોળાઈ}$. તેથી, પહોળાઈ $ = 50 / 10 = 5 \text{ cm}$.

10. બે સંખ્યાઓ $3:4$ ના ગુણોત્તરમાં છે અને તેમનો સરવાળો 49 છે, તો તેમાંથી નાની સંખ્યા કઈ હશે? (SAT: ગણિત)

A) 28 B) 7 C) 49 D) 21

જવાબની સમજૂતી: ધારો કે સંખ્યાઓ $3x$ અને $4x$ છે. $3x + 4x = 49 \implies 7x = 49 \implies x = 7$. નાની સંખ્યા $3x = 3 \times 7 = 21$.

11. અપૂર્ણાંક $\frac{3}{4}$ ને દશાંશ સ્વરૂપમાં લખો. (SAT: ગણિત)

A) 0.34 B) 0.75 C) 3.4 D) 0.43

જવાબની સમજૂતી: $\frac{3}{4}$ એટલે 3 ને 4 વડે ભાગતા $3 \div 4 = 0.75$ મળે.

12. $\sqrt{121} + \sqrt{64}$ નું મૂલ્ય કેટલું થાય? (SAT: ગણિત)

A) 19 B) 17 C) 18 D) 20

જવાબની સમજૂતી: $\sqrt{121} = 11$ અને $\sqrt{64} = 8$. તેથી, $11 + 8 = 19$.

13. પાણીમાંથી બહાર કાઢેલું લોખંડનું વજન પાણીની અંદરના વજન કરતાં કેવું હોય છે? (SAT: વિજ્ઞાન)

A) વધારે B) ઓછું C) સરખું D) શૂન્ય

જવાબની સમજૂતી: પાણીમાં રહેલી વસ્તુ પર **ઉત્પ્લાવક બળ** (Buoyancy) લાગે છે, જે તેના વજનને ઓછું કરી દે છે. તેથી, હવામાં તેનું વજન વધારે હોય.

14. વનસ્પતિ કોષમાં હોય પણ પ્રાણી કોષમાં ન હોય તેવી મુખ્ય રચના કઈ છે? (SAT: વિજ્ઞાન)

A) કોષ રસ B) કોષ કેન્દ્ર C) કણાભસૂત્ર D) કોષ દીવાલ (Cell Wall)

જવાબની સમજૂતી: વનસ્પતિ કોષમાં કોષ રસપટલની બહાર આવેલી **કોષ દીવાલ** પ્રાણી કોષમાં જોવા મળતી નથી.

15. નીચેનામાંથી કયો પદાર્થ બ્લુ લીટમસ પેપરને લાલ બનાવે છે? (SAT: વિજ્ઞાન)

A) ક્ષાર (Salt) B) બેઈઝ (Base) C) એસિડ (Acid) D) પાણી (Water)

જવાબની સમજૂતી: **એસિડ** બ્લુ લીટમસ પેપરને લાલ બનાવે છે, જ્યારે બેઈઝ લાલ લીટમસને બ્લુ બનાવે છે.

16. અવાજની તીવ્રતા (Loudness) માપવાનો એકમ કયો છે? (SAT: વિજ્ઞાન)

A) હર્ટ્ઝ (Hertz) B) ડેસિબલ (Decibel) C) એમ્પીયર (Ampere) D) વોલ્ટ (Volt)

જવાબની સમજૂતી: અવાજની તીવ્રતા **ડેસિબલ (dB)** માં મપાય છે. હર્ટ્ઝ એ આવૃત્તિનો એકમ છે.

17. મનુષ્યના શરીરમાં પાચનની શરૂઆત ક્યાંથી થાય છે? (SAT: વિજ્ઞાન)

A) જઠર B) મુખ (મોં) C) નાનું આંતરડું D) મોટું આંતરડું

જવાબની સમજૂતી: ખોરાકનું પાચન લાળમાં રહેલા એમાયલેઝ ઉત્સેચકને કારણે **મુખ**માં જ શરૂ થઈ જાય છે (ખાસ કરીને કાર્બોહાઈડ્રેટ્સનું).

18. કઈ ધાતુ ઓરડાના તાપમાને પ્રવાહી સ્વરૂપમાં હોય છે? (SAT: વિજ્ઞાન)

A) સોડિયમ B) ચાંદી C) લોખંડ D) પારો (Mercury)

જવાબની સમજૂતી: પારો (મર્ક્યુરી) એકમાત્ર એવી ધાતુ છે જે ઓરડાના તાપમાને **પ્રવાહી** સ્વરૂપમાં રહે છે.

19. ઉષ્માનું વહન (Conduction) કયા પદાર્થમાં સરળતાથી થાય છે? (SAT: વિજ્ઞાન)

A) ધાતુ B) પ્લાસ્ટિક C) લાકડું D) કાચ

જવાબની સમજૂતી: **ધાતુઓ** ઉષ્માની સારી વાહક છે, જ્યારે અન્ય વિકલ્પો ઉષ્માના અવાહક છે.

20. 'સ્વરાજ મારો જન્મસિદ્ધ અધિકાર છે અને તે હું મેળવીને જ જંપીશ' - આ સૂત્ર કોણે આપ્યું હતું? (SAT: સામાજિક વિજ્ઞાન)

A) મહાત્મા ગાંધી B) બાળ ગંગાધર તિલક C) સુભાષચંદ્ર બોઝ D) જવાહરલાલ નહેરુ

જવાબની સમજૂતી: આ સૂત્ર **લોકમાન્ય બાળ ગંગાધર તિલકે** આપ્યું હતું, જે ભારતીય સ્વતંત્રતા ચળવળમાં ખૂબ પ્રખ્યાત બન્યું હતું.

21. ભારતના બંધારણના ઘડવૈયા (મુખ્ય સ્થપતિ) તરીકે કોણ ઓળખાય છે? (SAT: સામાજિક વિજ્ઞાન)

A) રાજેન્દ્ર પ્રસાદ B) સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ C) ડૉ. બાબાસાહેબ આંબેડકર D) જવાહરલાલ નહેરુ

જવાબની સમજૂતી: બંધારણની મુસદ્દા સમિતિના અધ્યક્ષ અને ભારતના બંધારણના ઘડવૈયા તરીકે **ડૉ. બાબાસાહેબ આંબેડકર** જાણીતા છે.

22. સૂર્યમંડળનો સૌથી મોટો ગ્રહ કયો છે? (SAT: સામાજિક વિજ્ઞાન)

A) ગુરુ (Jupiter) B) પૃથ્વી (Earth) C) શનિ (Saturn) D) મંગળ (Mars)

જવાબની સમજૂતી: સૂર્યમંડળનો સૌથી મોટો ગ્રહ **ગુરુ** છે.

23. ગુજરાતમાં આવેલું લોથલ શાના માટે જાણીતું છે? (SAT: સામાજિક વિજ્ઞાન)

A) પ્રાચીન બંદર (Dockyard) B) જૈન મંદિર C) બૌદ્ધ સ્તૂપ D) મહેલ

જવાબની સમજૂતી: લોથલ સિંધુ ખીણની સંસ્કૃતિનું એક મહત્વનું સ્થળ છે અને તેના **પ્રાચીન બંદર** માટે જાણીતું છે.

24. ગ્રામ પંચાયતના વહીવટી વડા (વડા) ને કયા નામે ઓળખવામાં આવે છે? (SAT: સામાજિક વિજ્ઞાન)

A) તાલુકા વિકાસ અધિકારી (TDO) B) મુખ્યમંત્રી C) તલાટી કમ મંત્રી D) સરપંચ

જવાબની સમજૂતી: ગ્રામ પંચાયતના વહીવટી વડાને **તલાટી કમ મંત્રી ** કહેવાય છે.

25. પૃથ્વીના વાતાવરણમાં કયો વાયુ સૌથી વધુ પ્રમાણમાં હોય છે? (SAT: સામાજિક વિજ્ઞાન)

A) ઓક્સિજન B) કાર્બન ડાયોક્સાઇડ C) નાઇટ્રોજન D) આર્ગોન

જવાબની સમજૂતી: પૃથ્વીના વાતાવરણમાં આશરે 78% **નાઇટ્રોજન** વાયુ હોય છે.

✍️ OMR રિપોર્ટ (તમારા જવાબોની ચકાસણી)

© Iswarsinh Baria

જવાબવહી (Answer Key)

NMMS કસોટી 11 ના સાચા જવાબો

• 1: D (31)
• 2: A (E P H)
• 3: C (હિમાલય)
• 4: D (ગાંધીનગર)
• 5: B (પૂર્વ)
• 6: B (ફોઈ)
• 7: C (શનિવાર)
• 8: A (5)
• 9: C (5 cm)
• 10: D (21)
• 11: B (0.75)
• 12: A (19)
• 13: A (વધારે)
• 14: D (કોષ દીવાલ)
• 15: C (એસિડ)
• 16: B (ડેસિબલ)
• 17: B (મુખ)
• 18: D (પારો)
• 19: A (ધાતુ)
• 20: B (બાળ ગંગાધર તિલક)
• 21: C (ડૉ. બાબાસાહેબ આંબેડકર)
• 22: A (ગુરુ)
• 23: A (પ્રાચીન બંદર)
• 24: C (તલાટી કમ મંત્રી)
• 25: C (નાઇટ્રોજન)

NMMS કસોટી

NMMS પરીક્ષા કસોટી - 10

**રાજ્ય પરીક્ષા બોર્ડના જૂના પ્રશ્નપત્રોના આધારે**

⏰ બાકી સમય: 25:00

© Iswarsinh Baria

વિભાગ - A: બૌદ્ધિક યોગ્યતા કસોટી (MAT) - પ્રશ્ન 1-7

1. શ્રેણી પૂરી કરો: Z, X, V, T, ? (પૂછાયેલ: 2017)

A) P B) S C) U D) R

જવાબની સમજૂતી: આ શ્રેણીમાં દરેક અક્ષર વચ્ચે એક અક્ષરનો તફાવત છે (બે પગલાં પાછળ). $Z \xrightarrow{-2} X \xrightarrow{-2} V \xrightarrow{-2} T$. તેથી, $T \xrightarrow{-2} R$.

2. જો 'DANCE' ને 'E B O D F' લખાય, તો 'MUSIC' ને કેવી રીતે લખાય? (પૂછાયેલ: 2021)

A) N V T J D B) N U S J D C) L U S J B D) N T U J C

જવાબની સમજૂતી: અહીં કોડિંગ પેટર્ન દરેક અક્ષરમાં **+1** છે. (D+1=E, A+1=B, N+1=O, C+1=D, E+1=F). તેથી, MUSIC માટે: M+1=N, U+1=V, S+1=T, I+1=J, C+1=D. જવાબ: **N V T J D**.

3. નીચેનામાંથી અન્યથી અલગ પડતો શબ્દ શોધો: ચોરસ, ત્રિકોણ, વર્તુળ, લંબચોરસ (પૂછાયેલ: 2018)

A) ચોરસ B) ત્રિકોણ C) વર્તુળ D) લંબચોરસ

જવાબની સમજૂતી: ચોરસ, ત્રિકોણ અને લંબચોરસ **સીધી રેખાઓ**થી બનેલી બહુકોણ આકૃતિઓ છે, જ્યારે વર્તુળ **વક્ર રેખા**થી બનેલું છે.

4. અનુરુપતા પૂરી કરો: 4 : 16 :: 9 : ? (પૂછાયેલ: 2019)

A) 81 B) 36 C) 18 D) 27

જવાબની સમજૂતી: અહીં સંબંધ **વર્ગ**નો છે ($4^2 = 16$). તેથી, $9^2 = 81$.

5. સૂર્ય કઈ દિશામાં આથમે છે? (પૂછાયેલ: 2017)

A) પૂર્વ B) ઉત્તર C) દક્ષિણ D) પશ્ચિમ

જવાબની સમજૂતી: સૂર્ય પૂર્વમાં ઊગે છે અને **પશ્ચિમ**માં આથમે છે.

6. જો અરીસામાં 10:45 વાગ્યાનો સમય દેખાય, તો ઘડિયાળમાં સાચો સમય કેટલો હશે? (પૂછાયેલ: 2020)

A) 1:15 B) 2:15 C) 1:45 D) 10:45

જવાબની સમજૂતી: સાચો સમય શોધવા માટે 11:60 માંથી અરીસાનો સમય બાદ કરવો: 11:60 - 10:45 = 1:15.

7. નીચેનામાંથી કઈ સંખ્યા 4, 6 અને 8 વડે સંપૂર્ણપણે વિભાજ્ય છે? (પૂછાયેલ: 2018)

A) 16 B) 36 C) 48 D) 60

જવાબની સમજૂતી: આ સંખ્યા 4, 6, અને 8 નો **લઘુત્તમ સામાન્ય અવયવી (LCM)** અથવા તેનો ગુણક હોવો જોઈએ. LCM (4, 6, 8) = 24. વિકલ્પોમાંથી 24 નો ગુણક માત્ર **48** છે.

વિભાગ - B: શૈક્ષણિક યોગ્યતા કસોટી (SAT) - પ્રશ્ન 8-25

8. જેની ત્રિજ્યા 7 cm હોય તેવા વર્તુળનો પરિઘ કેટલો થાય? $(\pi = 22/7)$ (પૂછાયેલ: 2019)

A) 154 સેમી B) 44 સેમી C) 22 સેમી D) 64 સેમી

જવાબની સમજૂતી: વર્તુળનો પરિઘ $(\text{C}) = 2\pi r$. $\text{C} = 2 \times \frac{22}{7} \times 7 = 44$ સેમી.

9. $10^6$ ને કેવી રીતે લખાય? (પૂછાયેલ: 2016)

A) 10,00,000 B) 100,000 C) 60 D) 1,000,000,000

જવાબની સમજૂતી: 10^6$ એટલે 1 ની પાછળ 6 શૂન્ય, જેનું મૂલ્ય 10 લાખ (10,00,000) થાય.

10. જો $x=3$ હોય, તો $2x + 5$ નું મૂલ્ય કેટલું થાય? (પૂછાયેલ: 2017)

A) 10 B) 8 C) 9 D) 11

જવાબની સમજૂતી: $x$ ની કિંમત મૂકતા: $2(3) + 5 = 6 + 5 = 11$.

11. એક વસ્તુ ₹ 500 માં ખરીદી અને ₹ 600 માં વેચવામાં આવે, તો કેટલો નફો થયો ગણાય? (પૂછાયેલ: 2018)

A) ₹ 50 B) ₹ 100 C) ₹ 1100 D) ₹ 600

જવાબની સમજૂતી: નફો =વેચાણ કિંમત - ખરીદ કિંમત = 600 - 500 = ₹ 100.

12. એક પાસાને ફેંકતા યુગ્મ સંખ્યા (Even Number) આવવાની સંભાવના કેટલી? (પૂછાયેલ: 2021)

A) $\frac{1}{2}$ B) $\frac{1}{6}$ C) $\frac{3}{4}$ D) 1

જવાબની સમજૂતી: પાસા પરના કુલ પરિણામો = 6. યુગ્મ સંખ્યાઓ (2, 4, 6) ની સંખ્યા = 3. સંભાવના $= \frac{3}{6} = \frac{1}{2}$.

13. 5 કિલોગ્રામ (kg) એટલે કેટલા ગ્રામ (g)? (પૂછાયેલ: 2020)

A) 500 ગ્રામ B) 5000 ગ્રામ C) 50,000 ગ્રામ D) 50 ગ્રામ

જવાબની સમજૂતી: $1 \text{ kg} = 1000 \text{ g}$. તેથી, $5 \text{ kg} = 5 \times 1000 = 5000$ ગ્રામ.

14. વાહનોમાં પાછળનું દ્રશ્ય જોવા માટે કયો અરીસો વપરાય છે? (પૂછાયેલ: 2017)

A) સમતલ અરીસો B) અંતર્ગોળ અરીસો C) બહિર્ગોળ અરીસો D) કાચ

જવાબની સમજૂતી: **બહિર્ગોળ અરીસો** બહારની તરફ ઉપસેલો હોવાથી તે વસ્તુનું નાનું પ્રતિબિંબ આપે છે, પરંતુ વિશાળ દ્રશ્ય ક્ષેત્ર (Field of View) પ્રદાન કરે છે.

15. ડાંગર (ચોખા) નો પાક કઈ ઋતુમાં લેવામાં આવે છે? (પ પૂછાયેલ: 2019)

A) ખરીફ પાક B) રવિ પાક C) ઝાયદ પાક D) બારે માસ

જવાબની સમજૂતી: ડાંગરને વધુ પાણીની જરૂર હોવાથી તે ચોમાસામાં લેવાતો મુખ્ય **ખરીફ પાક** છે.

16. માનવ શરીરમાં આવેલા સાંધાઓના અભ્યાસને શું કહે છે? (પૂછાયેલ: 2018)

A) ઓસ્ટિઓલોજી B) માયોલોજી C) આર્થ્રોલોજી D) કાર્ડિયોલોજી

જવાબની સમજૂતી: માનવ શરીરમાં હાડકાના સાંધાઓનો અભ્યાસ **આર્થ્રોલોજી** તરીકે ઓળખાય છે.

17. લોખંડને કાટ લાગવો એ કેવા પ્રકારનો ફેરફાર છે? (પૂછાયેલ: 2020)

A) ભૌતિક ફેરફાર B) ઉલટાવી શકાય તેવો ફેરફાર C) નિષ્ક્રિય ફેરફાર D) રાસાયણિક ફેરફાર

જવાબની સમજૂતી: કાટ લાગવો એ લોખંડની ઓક્સિજન અને પાણી સાથેની પ્રક્રિયા છે, જે નવો પદાર્થ (આયર્ન ઓક્સાઇડ) બનાવે છે, તેથી તે **રાસાયણિક ફેરફાર** છે.

18. નીચેનામાંથી કયો રોગ વાયરસ (Virus) દ્વારા થાય છે? (પૂછાયેલ: 2016)

A) ટાઈફોઈડ B) પોલિયો C) ક્ષય (Tuberculosis) D) કોલેરા

જવાબની સમજૂતી: ટાઈફોઈડ અને કોલેરા બેક્ટેરિયાથી, ક્ષય પણ બેક્ટેરિયાથી થાય છે. **પોલિયો** વાયરસ દ્વારા થતો રોગ છે.

19. વિદ્યુત પરિપથમાં સુરક્ષા માટે કયું સાધન વપરાય છે? (પૂછાયેલ: 2021)

A) ફ્યુઝ (Fuse) B) સ્વીચ C) બેટરી D) બલ્બ

જવાબની સમજૂતી: **ફ્યુઝ** એ શોર્ટ સર્કિટ કે ઓવરલોડના કિસ્સામાં પીગળીને પરિપથ તોડી નાખે છે, જે ઉપકરણોને સુરક્ષા પૂરી પાડે છે.

20. મહાત્મા ગાંધીએ ભારતમાં પોતાનો પ્રથમ સત્યાગ્રહ કયા સ્થળે કર્યો હતો? (પૂછાયેલ: 2017)

A) દાંડી B) ચંપારણ C) અમદાવાદ D) બારડોલી

જવાબની સમજૂતી: ગાંધીજીનો ભારતમાં પ્રથમ સફળ સત્યાગ્રહ 1917 માં બિહારના **ચંપારણ**માં ખેડૂતો માટે થયો હતો.

21. આંતરરાષ્ટ્રીય દિનાંતર રેખા (International Date Line) કયા મહાસાગરમાંથી પસાર થાય છે? (પૂછાયેલ: 2019)

A) પેસિફિક મહાસાગર B) હિંદ મહાસાગર C) એટલાન્ટિક મહાસાગર D) આર્કટિક મહાસાગર

જવાબની સમજૂતી: આંતરરાષ્ટ્રીય દિનાંતર રેખા $180^\circ$ રેખાંશ પરથી, જમીન વિસ્તાર ટાળીને, **પેસિફિક મહાસાગર**માંથી પસાર થાય છે.

22. ભારતમાં મત આપવાનો અધિકાર મેળવવા માટે ઓછામાં ઓછી કેટલી ઉંમર હોવી જોઈએ? (પૂછાયેલ: 2018)

A) 21 વર્ષ B) 25 વર્ષ C) 16 વર્ષ D) 18 વર્ષ

જવાબની સમજૂતી: બંધારણ મુજબ ભારતમાં સાર્વત્રિક પુખ્ત મતાધિકારની ઉંમર **18 વર્ષ** છે.

23. ગુજરાતનો સૌથી ઊંચો પર્વત કયો છે? (પૂછાયેલ: 2020)

A) ગિરનાર (ગોરખનાથ) B) પાવાગઢ C) ચોટીલા D) શેત્રુંજય

જવાબની સમજૂતી: ગુજરાતમાં જૂનાગઢ પાસે આવેલો **ગિરનાર** પર્વત સૌથી ઊંચો છે અને તેનું સૌથી ઊંચું શિખર **ગોરખનાથ** છે.

24. મુગલ બાદશાહ અકબરે સ્થાપેલા નવા ધર્મનું નામ શું હતું? (પૂછાયેલ: 2016)

A) ધર્મ-એ-ઇલાહી B) દીન-એ-ઇલાહી C) સુલહ-એ-કુલ D) ઇલાહી મઝહબ

જવાબની સમજૂતી: મુગલ બાદશાહ અકબરે 1582 માં સ્થાપેલા ધર્મનું નામ **દીન-એ-ઇલાહી** હતું, જે તમામ ધર્મોના સાર પર આધારિત હતો.

25. પંચાયતી રાજનો સૌથી નીચલો સ્તર કયો છે? (પૂછાયેલ: 2021)

A) જિલ્લા પંચાયત B) તાલુકા પંચાયત C) ગ્રામ પંચાયત D) નગરપાલિકા

જવાબની સમજૂતી: ભારતમાં પંચાયતી રાજની ત્રિ-સ્તરીય પ્રણાલીમાં સૌથી નીચલો અને પાયાનો સ્તર **ગ્રામ પંચાયત** છે.

✍️ OMR રિપોર્ટ (તમારા જવાબોની ચકાસણી)

© Iswarsinh Baria

જવાબવહી (Answer Key)

NMMS કસોટી 10 ના સાચા જવાબો

• 1: D (R)
• 2: A (N V T J D)
• 3: C (વર્તુળ)
• 4: A (81)
• 5: D (પશ્ચિમ)
• 6: A (1:15)
• 7: C (48)
• 8: B (44 સેમી)
• 9: A (10,00,000)
• 10: D (11)
• 11: B (₹ 100)
• 12: A ($\frac{1}{2}$)
• 13: B (5000 ગ્રામ)
• 14: C (બહિર્ગોળ અરીસો)
• 15: A (ખરીફ પાક)
• 16: C (આર્થ્રોલોજી)
• 17: D (રાસાયણિક ફેરફાર)
• 18: B (પોલિયો)
• 19: A (ફ્યુઝ)
• 20: B (ચંપારણ)
• 21: A (પેસિફિક મહાસાગર)
• 22: D (18 વર્ષ)
• 23: A (ગિરનાર (ગોરખનાથ))
• 24: B (દીન-એ-ઇલાહી)
• 25: C (ગ્રામ પંચાયત)