NMMS કસોટી

NMMS પરીક્ષા કસોટી - 3 (MAT + SAT)

સફળતા માટે આજે જ અભ્યાસ શરૂ કરો!

© Iswarsinh Baria

વિભાગ - A: બૌદ્ધિક યોગ્યતા કસોટી (MAT)

1. નીચેનામાંથી અન્યથી અલગ પડતું પદ શોધો: (3, 9, 27, 81)

A) 3 B) 9 C) 27 D) 81

જવાબની સમજૂતી: 3, 9, 27 એ અનુક્રમે $3^1, 3^2, 3^3$ છે, જ્યારે 81 એ $3^4$ છે. જોકે આ બધા 3 ના ઘાત છે. પરંતુ 3, 9, 27 એ ત્રણેય 81ના અવયવ છે, 81 સૌથી મોટી સંખ્યા હોવાથી તે અલગ પડે છે. (બીજો તર્ક: 9, 27, 81 એ 9 ના ગુણાંક છે, 3 અલગ પડે, પરંતુ જો પ્રશ્નમાં $3, 9, 27, 28$ હોત તો 28 અલગ પડત. અહીં શ્રેણીનો અંત ભાગ 81 અલગ પદ તરીકે પસંદ કરી શકાય.)

2. શ્રેણી પૂરી કરો: A, C, F, J, ?

A) O B) P C) O D) N

જવાબની સમજૂતી: અહીં અક્ષરો વચ્ચેનો તફાવત ક્રમશઃ વધે છે: A (+2) = C, C (+3) = F, F (+4) = J. તેથી, J (+5) = O.

3. જો ઘડિયાળમાં 3:30 વાગ્યા હોય, તો દર્પણ પ્રતિબિંબમાં કેટલો સમય દેખાશે?

A) 8:30 B) 9:30 C) 7:30 D) 6:30

જવાબની સમજૂતી: દર્પણ પ્રતિબિંબનો સમય શોધવા માટે, આપેલા સમયને 11:60 માંથી બાદ કરો. $11:60 - 3:30 = 8:30$.

4. A, B નો ભાઈ છે. C, A ની માતા છે. D, C નો પિતા છે. E, B નો પુત્ર છે. તો E નો D સાથે શું સંબંધ છે?

A) પૌત્ર (Grandson) B) પ્રપૌત્ર (Great Grandson) C) ભાઈ D) કાકા

જવાબની સમજૂતી: D એ C ના પિતા છે, C એ A/B ની માતા છે, તેથી D એ A/B ના નાના (માતાના પિતા) થયા. E એ B નો પુત્ર છે, તેથી E એ D ના પુત્રનો પુત્ર (પ્રપૌત્ર) થયો.

5. અનુરુપતા પૂરી કરો: હાથ : પંજો :: પગ : ?

A) આંગળી B) ઘૂંટણ C) પગથિયું D) તળિયું (Foot)

જવાબની સમજૂતી: હાથનો છેલ્લો ભાગ પંજો છે, તેમ પગનો છેલ્લો ભાગ તળિયું (પગનો પંજો) છે.

વિભાગ - B: શૈક્ષણિક યોગ્યતા કસોટી (SAT)

6. બ્રહ્માંડમાં સૌથી વધુ પ્રમાણમાં કયો વાયુ જોવા મળે છે? (વિજ્ઞાન)

A) ઓક્સિજન B) નાઇટ્રોજન C) હાઇડ્રોજન D) હિલીયમ

જવાબની સમજૂતી: હાઇડ્રોજન બ્રહ્માંડમાં સૌથી વધુ પ્રમાણમાં જોવા મળતો તત્વ છે, ખાસ કરીને સૂર્ય અને અન્ય તારાઓમાં.

7. માનવ શરીરમાં પાચનક્રિયા કયા અંગમાંથી શરૂ થાય છે? (વિજ્ઞાન)

A) મોં (Mouth) B) જઠર (Stomach) C) નાનું આંતરડું D) મોટું આંતરડું

જવાબની સમજૂતી: પાચનક્રિયા મોંમાં લાળ (Saliva) દ્વારા કાર્બોહાઇડ્રેટ્સના પાચનથી શરૂ થાય છે.

8. $ \frac{3}{4} $ નો ટકાવારીમાં રૂપાંતર કરો. (ગણિત)

A) 30% B) 75% C) 43% D) 66.6%

જવાબની સમજૂતી: ટકાવારીમાં રૂપાંતર કરવા માટે $\frac{3}{4} \times 100 = 3 \times 25 = 75\%$.

9. ભારતમાં 'લોકસભા'ના સભ્યોની મહત્તમ સંખ્યા કેટલી છે?

A) 250 B) 545 C) 550 D) 550

જવાબની સમજૂતી: બંધારણ મુજબ લોકસભામાં મહત્તમ 550 સભ્યો હોઈ શકે છે. (મૂળ 552, પરંતુ એંગ્લો-ઈન્ડિયન નોમિનેશન 104મા બંધારણીય સુધારા દ્વારા સમાપ્ત કરવામાં આવ્યું છે).

10. ગુજરાતમાં આવેલો કયો ડુંગર 'ગિરનાર'નો ભાગ નથી?

A) અંબાજી B) પાવાગઢ C) ગોરખનાથ D) દત્તાત્રેય

જવાબની સમજૂતી: પાવાગઢ ડુંગર પંચમહાલ જિલ્લામાં આવેલો છે. અંબાજી, ગોરખનાથ અને દત્તાત્રેય એ ગિરનાર પર્વતના શિખરો છે.

11. નીચેનામાંથી કયું જોડકું અન્યથી અલગ છે? (નદી : કિનારો :: વૃક્ષ : ?)

A) પાંદડું B) થડ C) મૂળ D) છાલ

જવાબની સમજૂતી: નદીને કિનારો હોય છે. વૃક્ષને પાંદડું, થડ, મૂળ, છાલ એમ બધા જ ભાગો હોય છે. અહીં કોઈ વિશિષ્ટ સંબંધ રચાતો નથી. (સૌથી બહારનો ભાગ ગણીએ તો: નદીની બાજુમાં કિનારો, વૃક્ષનો બાહ્ય ભાગ પાંદડું/છાલ. અહીં 'પાંદડું' અલગ ગણી શકાય કારણ કે તે મુખ્યત્વે સૌંદર્ય અને પ્રકાશસંશ્લેષણ માટે છે, જ્યારે બાકીના મૂળ માળખાકીય ભાગો છે.)

12. જો 'LION' ને 12-9-15-14 તરીકે સાંકેતિક કરવામાં આવે, તો 'TIGER' ને કેવી રીતે લખાય?

A) 20-9-7-5-18 B) 20-9-7-5-18 C) 20-8-6-4-17 D) 20-9-6-5-17

જવાબની સમજૂતી: દરેક અક્ષરનો અંગ્રેજી મૂળાક્ષર શ્રેણીમાં તેનો ક્રમ આપવામાં આવ્યો છે. T(20), I(9), G(7), E(5), R(18). તેથી, 20-9-7-5-18.

13. તાપમાન માપવા માટે કયા સાધનનો ઉપયોગ થાય છે? (વિજ્ઞાન)

A) બેરોમીટર B) એમીટર C) હાઇગ્રોમીટર D) થર્મોમીટર

જવાબની સમજૂતી: થર્મોમીટર તાપમાન માપવા માટે વપરાય છે. બેરોમીટર હવાનું દબાણ, એમીટર વિદ્યુત પ્રવાહ અને હાઇગ્રોમીટર ભેજ માપે છે.

14. કઈ ધાતુ ઓરડાના તાપમાને પ્રવાહી સ્વરૂપમાં હોય છે? (વિજ્ઞાન)

A) સોડિયમ B) પારો (Mercury) C) એલ્યુમિનિયમ D) ચાંદી

જવાબની સમજૂતી: પારો (Mercury, Hg) એકમાત્ર એવી ધાતુ છે જે ઓરડાના સામાન્ય તાપમાને પ્રવાહી સ્વરૂપમાં જોવા મળે છે.

15. 50 ના 20% કેટલા થાય? (ગણિત)

A) 5 B) 8 C) 10 D) 12

જવાબની સમજૂતી: $50 \times \frac{20}{100} = 50 \times \frac{1}{5} = 10$.

16. એક ત્રિકોણના બે ખૂણાના માપ 60° અને 50° હોય, તો ત્રીજા ખૂણાનું માપ કેટલું થાય? (ગણિત)

A) 60° B) 50° C) 80° D) 70°

જવાબની સમજૂતી: ત્રિકોણના ત્રણેય ખૂણાના માપનો સરવાળો $180^\circ$ થાય છે. $180^\circ - (60^\circ + 50^\circ) = 180^\circ - 110^\circ = 70^\circ$.

17. ભારતમાં 'પંચાયતી રાજ'ની શરૂઆત કયા રાજ્યમાં થઈ હતી?

A) રાજસ્થાન B) ગુજરાત C) ઉત્તર પ્રદેશ D) મધ્ય પ્રદેશ

જવાબની સમજૂતી: પંચાયતી રાજની શરૂઆત 2 ઑક્ટોબર 1959 ના રોજ રાજસ્થાનના નાગૌર જિલ્લામાં થઈ હતી.

18. 'ચંદ્રગુપ્ત મૌર્ય'ના પુત્રનું નામ શું હતું?

A) અશોક B) સમુદ્રગુપ્ત C) બિમ્બિસાર D) બિંદુસાર

જવાબની સમજૂતી: ચંદ્રગુપ્ત મૌર્યના પુત્ર બિંદુસાર હતા અને બિંદુસારના પુત્ર સમ્રાટ અશોક હતા.

19. ઘડિયાળમાં 9:00 વાગ્યે કલાક કાંટા અને મિનિટ કાંટા વચ્ચે કેટલા ડિગ્રીનો ખૂણો બને?

A) 90° B) 180° C) 60° D) 0°

જવાબની સમજૂતી: 9 વાગ્યે કલાક કાંટો 9 પર અને મિનિટ કાંટો 12 પર હોય છે, જે કાટકોણ ($90^\circ$) બનાવે છે.

20. જો 20 મી જાન્યુઆરી, 2024 શનિવાર હોય, તો 20 મી જાન્યુઆરી, 2025 કયો વાર હશે?

A) શનિવાર B) રવિવાર C) સોમવાર D) મંગળવાર

જવાબની સમજૂતી: 2024 એ લિપ વર્ષ છે (29 ફેબ્રુઆરી આવે છે). લિપ વર્ષમાં એક જ તારીખે આગળના વર્ષમાં 2 દિવસનો વધારો થાય છે. શનિવાર (+2) = સોમવાર.

21. $ \frac{1}{2} + \frac{1}{3} $ નો સરવાળો કેટલો થાય? (ગણિત)

A) $ \frac{2}{5} $ B) $ \frac{5}{6} $ C) $ \frac{1}{6} $ D) $ \frac{2}{3} $

જવાબની સમજૂતી: છેદનો લ.સા.અ. (L.C.M) 6 છે. $\frac{3}{6} + \frac{2}{6} = \frac{5}{6}$.

22. સૂર્યપ્રકાશમાં કેટલા રંગો હોય છે?

A) 5 B) 6 C) 7 D) 8

જવાબની સમજૂતી: સૂર્યપ્રકાશમાં (મેઘધનુષ્યમાં જોવા મળતા) સાત રંગો હોય છે: જાંબલી, નીલો, આસમાની, લીલો, પીળો, નારંગી અને લાલ (VIBGYOR).

23. પૃથ્વી પર સૌથી ઊંડું બિંદુ કયું છે?

A) મેરિયાના ટ્રેન્ચ B) ડેડ સી C) એવરેસ્ટ D) લેક બૈકાલ

જવાબની સમજૂતી: મેરિયાના ટ્રેન્ચ (પેસિફિક મહાસાગરમાં) પૃથ્વી પરનું સૌથી ઊંડું બિંદુ છે. તેનું સૌથી ઊંડું સ્થાન ચેલેન્જર ડીપ છે.

24. 121 નું વર્ગમૂળ (Square root) કેટલું થાય? (ગણિત)

A) 10 B) 1 C) 11 D) 21

જવાબની સમજૂતી: $11 \times 11 = 121$. તેથી 121 નું વર્ગમૂળ 11 થાય.

25. મહાત્મા ગાંધીએ કઈ ચળવળમાં 'કરો યા મરો'નો નારો આપ્યો હતો?

A) અસહકારની ચળવળ B) હિંદ છોડો ચળવળ C) દાંડી કૂચ D) ખિલાફત આંદોલન

જવાબની સમજૂતી: 8 ઑગસ્ટ 1942 ના રોજ શરૂ થયેલી 'હિંદ છોડો ચળવળ' (Quit India Movement) દરમિયાન ગાંધીજીએ 'કરો યા મરો' (Do or Die) નો નારો આપ્યો હતો.

© Iswarsinh Baria

જવાબવહી (Answer Key)

NMMS કસોટી 3 ના સાચા જવાબો

• 1: D
• 2: C
• 3: A
• 4: B
• 5: D
• 6: C
• 7: A
• 8: B
• 9: D
• 10: B
• 11: A
• 12: B
• 13: D
• 14: B
• 15: C
• 16: D
• 17: A
• 18: D
• 19: A
• 20: C
• 21: B
• 22: C
• 23: A
• 24: C
• 25: B

ડાઉનલોડ/પ્રિન્ટ કરવા માટે નીચેના બટનનો ઉપયોગ કરો: (ગંતવ્યમાં "PDF તરીકે સેવ કરો" પસંદ કરો)

📚 NMMS પરીક્ષાની તૈયારી માટે વધારાની માહિતી અને ટીપ્સ

• **અભ્યાસક્રમ પર ફોકસ:** ધોરણ 7 અને 8 ના ગણિત, વિજ્ઞાન અને સામાજિક વિજ્ઞાનના પાઠ્યપુસ્તકો પર સંપૂર્ણ ધ્યાન આપો. આ SAT વિભાગનો મુખ્ય આધાર છે.
• **MAT માટે પ્રેક્ટિસ:** બૌદ્ધિક યોગ્યતા કસોટી (MAT) માં વધુ પ્રેક્ટિસની જરૂર છે. આ માટે સંખ્યા શ્રેણી, આકૃતિ શ્રેણી, સાંકેતિક ભાષા, દર્પણ/જળ પ્રતિબિંબ અને સંબંધોના પ્રશ્નોની નિયમિત પ્રેક્ટિસ કરો.
• **સમય વ્યવસ્થાપન:** NMMS માં 180 પ્રશ્નો માટે 180 મિનિટ મળે છે. ક્વિઝ સોલ્વ કરતી વખતે સમય મર્યાદા (લગભગ 1 મિનિટ પ્રતિ પ્રશ્ન) માં રહેવાનો પ્રયાસ કરો.
• **નકારાત્મક માર્કિંગ નથી:** આ પરીક્ષામાં ખોટા જવાબ માટે કોઈ નકારાત્મક માર્કિંગ નથી, તેથી તમામ પ્રશ્નોના જવાબ આપવાનો પ્રયાસ કરો.

શ્રેષ્ઠ પરિણામ માટે નિયમિત પ્રેક્ટિસ અને ભૂતકાળના પ્રશ્નપત્રોનો અભ્યાસ કરવો જરૂરી છે.